23 tháng Chạp - Sự tích và Ý nghĩa của Táo Quân

Táo quân trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam gắn với huyền tích "hai ông một bà" gồm vị thần Đất, thần Nhà và thần Bếp. Trong quan niệm dân gian, ba vị Táo Quân chính là những vị thần định đoạt phúc đức cho mỗi gia đình. Phúc đức này có được do việc ăn ở đúng đạo lý của gia chủ mà nên. Người xưa thường có bàn thờ Táo quân riêng, đặt gần bếp, khi cúng phải nổi lửa lên cho bếp cháy rực.

Sự tích Táo Quân

Ngày xưa, có hai vợ chồng tên là Trọng Cao và Thị Nhi sống với nhau rất mặn nồng. Nhưng qua nhiều năm, họ vẫn không có con nên Trọng Cao sinh tính hay cáu gắt. Trong một lần xung đột lớn, Trọng Cao nổi nóng đuổi Thị Nhi ra khỏi nhà. Thị Nhi buồn bã bỏ đi và lưu lạc đến một vùng đất khác.

Tại đây, Thị Nhi gặp và kết duyên với một người đàn ông tên Phạm Lang. Cuộc sống giữa Thị Nhi và Phạm Lang rất hạnh phúc.

Về phần Trọng Cao, sau khi nguôi giận, ông vô cùng hối hận vì đã đuổi vợ đi. Ông lên đường tìm kiếm Thị Nhi khắp nơi. Cuối cùng, ông tìm thấy Thị Nhi khi nàng đã trở thành vợ Phạm Lang. Lúc đó, Phạm Lang lại đang đi vắng.

Thị Nhi cảm thương Trọng Cao, bèn mời ông vào nhà, kể lại mọi chuyện. Tuy nhiên, đúng lúc đó, Phạm Lang trở về. Quá sợ hãi bị phát hiện, Thị Nhi đã giấu Trọng Cao vào đống rơm sau nhà.

Không may, hôm đó Phạm Lang đốt đống rơm để lấy tro bón ruộng. Trọng Cao bị lửa thiêu cháy. Thị Nhi đau xót, lao vào cứu chồng cũ nhưng cũng bị ngọn lửa thiêu rụi. Phạm Lang vì quá thương vợ, cũng nhảy vào lửa để chết theo.

Cảm động trước tình nghĩa vợ chồng của ba người, Ngọc Hoàng đã phong họ làm Táo Quân, với nhiệm vụ trông coi bếp núc, giữ gìn hạnh phúc và bình an cho mọi gia đình.

Ý nghĩa của Táo Quân

Táo Quân gồm ba vị thần:

Thổ Công: Trông coi việc bếp núc.
Thổ Địa: Cai quản việc nhà cửa.
Thổ Kỳ: Giữ gìn tài sản trong gia đình.
Hàng năm, vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch, Táo Quân lên trời báo cáo với Ngọc Hoàng về mọi việc tốt xấu của gia đình trong suốt một năm. Do đó, người dân thường làm lễ tiễn Ông Táo với cá chép (phương tiện để Táo Quân về trời) và những lễ vật để mong gia đình được bình an, hạnh phúc.